Κάθε προσπάθεια παραγωγής νέου ζύθου, περνά μέσα από αρκετά βασανιστικά ερωτήματα, ως προς την χρήση και όφελος από αυτήν. Ανάμεσα στο χόμπι, για τους ερασιτέχνες μικροζυθοποιούς, και την εμπορική ενασχόληση με τον ζύθο, συναντάμε τις πιο απολαυστικές γεύσεις και αρώματα στις συνταγές ζύθου!
Όλοι οι ζυθοποιοί, ερασιτέχνες και μη (μικρών ή μεγάλων ζυθοποιίων), έχουν περάσει σε κάποιο στάδιο μέσα από την παραγωγική διαδικασία να φτιάξουν ένα νέο προϊόν σε δοκιμαστικό εξοπλισμό ή αλλιως ένα εργαστηριακό εξοπλισμό. Μέσα από την διαδικασία αυτή διασφαλίζονται τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου ζύθου, ως εκ τούτο και ενός νέου, πιθανώς, προϊόντος.
Το εργαστήρι ζύθου αποτελεί το μέρος όπου οι ζυθοποιοί αρχίζουν να φτιάχνουν μια νέα συνταγή ζύθου, όπου δηλαδή θα γεννηθεί ένα νέο προϊόν. Κάθε παραγωγός διαθέτει το δικό του εργαστήρι ζύθου, μέσω του οποίου φτιάχνονται και δοκιμάζονται οι διάφορες συνταγές, σε μικρές όμως ποσότητες. Ένα ολοκληρωμένο εργαστήρι ζύθου διαθέτει ίδιας τεχνολογίας εξοπλισμό όπως το ζυθοποιίο, ενώ οι διεργασίες και τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι ακριβώς τα ίδια, αλλά κατά πολύ μικρότερου μεγέθους. Έτσι λοιπόν γεννιέται ένας νέος ζύθος!
Από την άλλη όμως, η οικοζυθοποιία (αγγλικά: homebrewery) αφορά την παραγωγή ζύθου που αναπτύσετε σε επίπεδο οικίας (εξού και ο όρος οικοζυθοποιία) ή μικρού εργαστηρίου, χωρίς δικαίωμα πώλησης του ζύθου. Πρόκειται ουσιαστικά για μια καθαρά ερασιτεχνική προσέγγιση στην παραγωγή ζύθου με έμφαση την αναζήτηση νέων αρωμάτων και γεύσεων. Συνήθως, μέσα από την οικοζυθοποιία γεννιώνται νέες γευστικές απολάυσεις, όπου διασκεδάζοντας τις γευστικές ανησυχίες των ερασιτέχνων ζυθοποιών παράγονται αρκετά ενδιαφέροντα προϊόντα, που σε αρκετές περιπτώσεις αποτελεούν τον προπομπό δημιουργίας νέων μικροζυθοποιίων. Στην οικοζυθοποιία μπορούν να χρησιμοποιηθούν από απλά οικιακά σκεύη μέχρι και πλήρως αυτοματοποιημένα συστήματα παραγωγής μικρών ποσοτήτων ζύθου με ηλεκτρονική παρακολούθηση (συνήθως από 20 – 70 λτ).
Η διαδικασία παρωγής ζύθους στην οικοζυθοποιία μπορεί να ξεκινήσει, είτε από το μηδέν και να ρυθμίσουμε μόνοι μας όλες τις παραμέτρους σε κάθε στάδιο της ζυθοποίησης, είτε ακολουθώντας την ευκολότερη οδό των έτοιμων kit ζυθοποίησης (beerkits) και εκχυλισμάτων (extracts). Η επιλογή της μεθόδου που ταιριάζει σε κάθε ερασιτέχνη μικροζυθοποιό εξαρτάται από τον εξοπλισμό και τον χώρο που διαθέτει, τον χρόνο και τα χρήματα που θέλει να αφιερώσει στο χόμπι, τις γνώσεις και την εμπειρία που έχει αποκτήσει και πάνω απ’ όλα το αποτέλεσμα που θέλει να πετύχει.
Οι μέθοδοι οικιακής ζυθοποίησης μπορούν να διαχωριστούν σε τρεις βασικές κατηγορίες:
Ζυθοποίηση με έτοιμο kit: Είναι η πιο απλή μέθοδος και το ιδανικό ξεκίνημα για έναν αρχάριο μικροζυθοποιό, καθώς έχει τις λιγότερες απαιτήσεις σε εξοπλισμό, χρόνο, γνώσεις και κόστος. Η συσκευασία του kit περιέχει το γλεύκος όπου έχει περάσει ήδη από την διαδικασία της σακχαροποίησης και του βρασμού με προσθήκη λυκίσκου και έχει συμπυκνωθεί σε ένα παχύρευστο μείγμα. Το μόνο που έχει να κάνει ο ζυθοποιός είναι να αραιώσει το μείγμα σε νερό, να προσθέσει σάκχαρα και μαγιά, ξεκινώντας έτσι απ´ ευθείας από το στάδιο της ζύμωσης.
Ζυθοποίηση με εκχυλίσματα: Με αυτή τη μέθοδο ο ζυθοποιός χρησιμοποιεί εκχύλισμα βύνης, το οποίο είναι γλεύκος που έχει περάσει από τη διαδικασία της σακχαροποίησης και έχει συμπυκνωθεί σε παχύρευστο σιρόπι. Η ζυθοποίηση σε αυτή την περίπτωση ξεκινάει από το στάδιο του βρασμού του εκχυλίσματος βύνης με προσθήκη λυκίσκου. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου σε σχέση με τα έτοιμα kit είναι η ποικιλία σε εκχυλίσματα, λυκίσκους και συνταγές που έχει πλέον στη διάθεσή του ο ζυθοποιός, έχοντας έτσι τη δυνατότητα να καθορίσει ο ίδιος τα χαρακτηριστικά του ζύθου και να δημιουργήσει τη συνταγή του όπως τη θέλει.
Ζυθοποίηση all-grain: Σε αυτή τη μέθοδο ξεκινάμε με τις πρώτες ύλες, χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιο στάδιο της ζυθοποίησης. Αυτή τη φορά ο ζυθοποιός δεν χρησιμοποιεί έτοιμο εκχύλισμα, αλλά κάνει τη διαδικασία της σακχαροποίησης χρησιμοποιώντας βύνες της επιλογής του. Η μέθοδος αυτή δίνει τον απόλυτο έλεγχο στον ζυθοποιό, αφού πλέον μπορεί να ρυθμίσει όλες τις λεπτομέρειες και τις παραμέτρους που θα του δώσουν το τελικό αποτέλεσμα όπως ακριβώς το φαντάζεται.